Nieuw beleid maakt rondvaartmarkt niet beter

Internationaal perspectief
Stromma is sinds 1809 actief in het vervoer van personen over het water. Onze schepen varen in Amsterdam (sinds 1912), in 10 steden buiten Nederland in Denemarken, Finland en Zweden, met een grote diversiteit aan schepen en arrangementen. Naast vervoer over water bieden we ook excursies per bus in en buiten steden, en bijzondere activiteiten als de A’DAM LOOKOUT op de A’DAM Toren. We zijn kortom een bedrijf met een divers aanbod in 5 landen en we hebben een lange internationale ervaring in transport en dienstverlening in de toeristische sector.

Een vergelijking van Amsterdam met andere markten pakt goed uit. Amsterdam biedt bezoekers een hoogwaardig en zeer divers aanbod dat zich internationaal zeer positief onderscheidt. De markt is ondanks het grote aantal van 32 aanbieders goed georganiseerd, overzichtelijk en daardoor zeer toegankelijk voor bezoekers. In verhouding tot andere markten is het prijsniveau in Amsterdam gunstig voor consumenten.

Door de stabiliteit op de Amsterdamse markt zijn marktpartijen bovendien in staat geweest lange termijn investeringen te doen in hoogwaardige, veelal milieuvriendelijke schepen, duurzaamheid, faciliteiten en systemen. Dat laatste is belangrijk, want een groot deel van de kwaliteit van onze activiteiten speelt zich achter de schermen af in planning en voorbereiding.
Onderstaande cijfers plaatsen de Amsterdamse situatie in een vergelijkend perspectief:

Grondige herstructurering
Toch heeft de gemeente Amsterdam – als enige gemeente in Europa - in 2012 in de marktsituatie aanleiding gezien grondig te herstructureren. Uitgangspunt van de gemeente was het – overigens onjuiste – beeld dat vier spelers de markt volledig in handen hadden. Ten onrechte benadert de gemeente alle activiteiten ook vanuit hetzelfde Europese dienstenperspectief, terwijl voor een deel de Europese transportregels van toepassing zijn.

Niet aan doelstellingen voldaan
De uitkomsten zijn teleurstellend. Er zijn vrijwel geen nieuwe inschrijvers voor vergunningen geweest en bijna alle vergunningen zijn toegewezen aan bestaande marktpartijen. Voor 75 bestaande goede, veelal moderne en schone schepen is geen vergunning verleend. Die moeten worden verkocht of verschroot, een kapitaalvernietiging van naar schatting 40 miljoen euro.

Het merendeel van het varend erfgoed - de oudere salonboten die niet voldoen aan het door de commissie ingevulde criterium gezichtsbepalend - zal verdwijnen uit de grachten. Voor de diversiteit van het beeld op de grachten zijn deze schepen van grote (esthetische) waarde.

Verouderde schepen uit de jaren zestig, zeventig, kregen voorrang boven innovatieve schepen. Tot de schepen waarvoor geen vergunning is afgegeven behoren vrijwel alle schepen boven de 14 meter die nota bene in afstemming met de gemeente en op basis van gemeentelijke criteria ten aanzien van duurzaamheid zijn gebouwd of verbouwd. Vijftien hypermoderne, multifunctionele en milieuvriendelijke schepen in onze vloot moet we afstoten. Het is onbegrijpelijk dat is gekozen voor een systeem waarin juist de voorlopers, de meest milieuvriendelijke schepen nu als eerste het veld moeten ruimen.

Meer drukte op de grachten
In plaats van het varend erfgoed zullen nog te verbouwen grote schepen en nieuwe kleinere schepen komen. Meer kleine schepen zal tot meer vaarbewegingen dus meer drukte op de grachten leiden.

De vergelijking dringt zich hier op met wat er in de taxiwereld op Schiphol en in Amsterdam is gebeurd. De markt is opengebroken, maar voor bezoekers en inwoners van de stad is de situatie er niet overzichtelijker op geworden. Veel Amsterdammers mijden zelfs de standplaatsen waar veel bezoekers van buiten gebruik van maken. Gebrek aan helderheid leidt tot misbruik van – vooral buitenlandse – bezoekers.

Verbetering is nog mogelijk
Samenvattend kunnen we zeggen dat het nu gevoerde proces niet of nauwelijks heeft bijgedragen aan de oorspronkelijke doelstellingen. Er zijn in het segment grote schepen geen nieuwe partijen opgestaan. Er staat de sector een omvangrijke vernietiging van kapitaal te verwachten. Geld dat niet kan worden terugverdiend in de sector en zal leiden tot noodzakelijke besparing op medewerkers en systemen of tot verhoging van prijzen.

Hoewel de herverdelingsprocedure is afgerond, hopen we als bedrijf en als sector dat er nog ruimte is voor herziening van het beleid. Als bedrijf zijn we graag bereid onze inzichten en onze internationale ervaringen met de gemeente te delen. We hebben alle begrip voor de gemeentelijke belangen en de behoefte aan meer diversiteit in het aanbod, maar meer nog gaan ons de belangen van onze gasten, de bezoekers van Amsterdam aan het hart. De gewenste verandering moet niet leiden tot volledige destabilisering van een sector die de belangen van de stad met veel inzet en met aantoonbaar succes heeft gediend.

Meer informatie over Stromma Nederland vind je hier.

Peter Duwel
CEO Stromma Nederland